حق برداشت مخصوص (SDR) چیست و چه تاثیری در بازارهای مالی دارد؟
مفهوم حق برداشت مخصوص چیست؟ SDR اساسا یک ابزار ارز مصنوعی است که توسط صندوق بینالمللی پول استفاده میشود و از سبدی از ارزهای ملی مهم ساخته شده است. صندوق بین المللی پول از این ابزارها برای اهداف حسابداری داخلی استفاده میکند.
اس دی آر ها توسط صندوق بینالمللی پول به کشورهای عضو آن تخصیص مییابد و با اعتماد و اعتبار کامل دولت های کشورهای عضو حمایت میشود. ساختار Special Drawing Rights هر پنج سال یکبار مورد ارزیابی و سنجش مجدد قرار میگیرد.
SDR علاوه بر این که به عنوان یک دارایی ذخیره کمکی عمل می کند و با اینکه از جایگاه آن کاسته شده است، واحد حسابرسی صندوق بین المللی پول است. ارزش اس دی آر، از سبدی وزنی از ارزهای اصلی محاسبه می شود: ین ژاپن، دلار آمریکا، یوان چین، پوند و یورو.
فهرست مطالب
حق برداشت مخصوص چیست؟
در دنیای پیچیده امروز، مفهوم ارزهای بین المللی به مرکز اقتصاد جهانی تبدیل شده است. یکی از مکانیزم هایی که برای حفظ استقرار اقتصاد جهانی ایجاد شده است، حق برداشت ویژه است.
Special Drawing Rights، که بر پایه ارزهای کلیدی جهان تعریف می شود، نقش مهمی در رفع نیازهای بین المللی به سرمایه ایفا می کند. حتما برایتان سوال شده که منظور از این حق برداشت چیست؟
SDR، ابداعی از سوی صندوق بین المللی پول (IMF) است که در سال ۱۹۶۹ معرفی شد تا به عنوان یک دارایی اضافی در کنار طلا و دلار آمریکا عمل کند. در حال حاضر، ارزش Special Drawing Rights بر اساس یک سبد از پنج ارز کلیدی جهان – دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن، پوند انگلستان و یوان چین – تعیین می شود.
در این مقاله، به بررسی جامع و تحلیلی از این ابزار خواهیم پرداخت. هدف از این مطالعه، فهم عمیقتر از چگونگی کارکرد اس دی آر، اثرات آن بر اقتصاد جهانی و همچنین تواناییها و چالشهایی که در مسیر استفاده کامل از این ابزار قرار دارد، است.
امیدواریم که این مقاله بتواند برای دانشمندان اقتصاد، سیاستمداران و تصمیم گیران اقتصادی و همچنین عموم مردم، منبع جامع و معتبری در مورد اس دی آر باشد.
هدف از SDR چیست؟
با مطالعه مفهوم اس دی آر حتما این سوال برایتان پیش آمده که هدف از آن چیست؟
منابع اندوخته بینالمللی
هدف از ایجاد حق برداشت ویژه توسط صندوق بینالمللی پول (IMF)، فراهم کردن یک دارایی اندوخته بینالمللی تکمیلی برای کشورهای عضو بود. در دورانی که نظام ارزی جهانی بر پایه طلا و دلار آمریکا بنا شده بود، SDR میتوانست منبع اضافی از اندوخته باشد و به کشورها امکان دسترسی به سرمایه لازم را بدهد.
واحد حسابداری بینالمللی
Special Drawing Rights به عنوان واحد حسابداری برای IMF و سایر سازمانهای بینالمللی مانند بانک جهانی عمل میکند. این به این معنا است که در معاملات و تعهدات بینالمللی، ارزشها اغلب به SDR بیان میشوند.
ابزاری برای استقرار اقتصاد جهانی
اس دی آر میتواند به عنوان یک ابزار کمکی برای استقرار اقتصاد جهانی و مقابله با بحرانهای اقتصادی عمل کند. به عنوان مثال، در زمان بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ و همچنین در بحران کووید-۱۹، IMF حق برداشت ویژههای بزرگی را به کشورهای عضو اختصاص داد تا به آنها کمک کند تا از بحران عبور کنند.
مزایا و معایب حق برداشت مخصوص
مزایا و معایب حق برداشت مخصوص چیست؟ این سیستم چه نقشی در سیاستهای بینالمللی پولی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا پاسخ این سوالات را دریافت کنید.
مزایای سیستم SDR
پیادهسازی سریع
اختصاص SDR میتواند به سرعت انجام شود. به عنوان مثال، اگر تصمیمی توسط هیئت مدیره IMF در ۱ ژوئیه ۲۰۲۰ گرفته شود، این تصمیم میتواند تا اوایل اکتبر اجرا شود، زمانی که اثرات اقتصادی پاندمی همچنان ادامه دارد.
اثر بخشی سریع
Special Drawing Rights باید به سرعت اختصاص داده شود تا بیشترین اثر مثبت را بر اعتماد اقتصادی جهانی داشته باشد و استفاده آنها برای کشورهای گیرنده مفید باشد.
کمک به کشورهای کم درآمد
در حال حاضر، ۷۶ کشور کم درآمد و کشورهایی که برای دریافت وام از سازمان بینالمللی توسعه بانک جهانی واجد شرایط هستند، ۲۲ میلیارد دلار از Special Drawing Rights را دریافت میکنند. این ۲۲ میلیارد دلار از SDR میتواند ۹.۴ درصدی از اندوختههای بینالمللی آنها را افزایش دهد.
قابلیت انتقال به سایر کشورها یاIMF
کشورهایی که نیازی به اس دی آر خود ندارند میتوانند آنها را به سایر کشورها یا صندوقهای بینالمللی پول وام دهند یا به آنها ببخشند.
کاهش وابستگی به یک ارز خاص
با وجود اس دی آر، کشورها نیاز کمتری به دارایی ارزی خاص (مانند دلار آمریکا) به عنوان یک منبع اندوخته دارند. این میتواند به کاهش وابستگی اقتصادی به یک ارز خاص کمک کند.
کاهش نوسانات ارزی
با توجه به اینکه ارزش SDR بر اساس سبدی از ارزهای مهم محاسبه میشود، این میتواند کمک کند تا نوسانات ارزی را کاهش یابد. این به دلیل این است که اگر ارزی در سبد Special Drawing Rights نوسان داشته باشد، تغییرات و نوسانات ممکن است توسط عملکرد دیگر ارزها متعادل شود.
برای درک بهتر چگونگی کار با SDR و پیگیری نوسانات ارزش آن، میتوانید به سایت های مهم فارکس مراجعه کنید. این سایتها اطلاعات جامع و بهروزی در مورد ارزش این ابزار ارائه میدهند.
اگر میخواهید بدانید معایب حق برداشت مخصوص چیست، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
معایب سیستم SDR
جدای از مزایا، این حق برداشت محدودیتها و معایبی نیز دارد. این محدودیتها به شرح زیر است:
افزایش تورم
اختصاص SDR ها منجر به افزایش تورم میشود. زیرا کشورها شروع به خرج کردن اس دی آر های خود میکنند. این مسئله در بحران مالی جهانی ۲۰۰۷-۲۰۰۹ مشاهده شده است.
طبیعت انتزاعی
اس دی آر ها متوسط وزنی انتزاعی از چندین ارز هستند. اینها به تنهایی ارزها نیستند. بنابراین، پیادهسازی و مدیریت آنها در سطح میکرواقتصادی دشوار میشود.
توزیع نامتعادل
فرمول تخصیص Special Drawing Rights بر اساس سهمیه یک کشور در صندوق بین المللی پول است که موقعیت نسبی آن را در اقتصاد جهانی نشان می دهد. مشکل با تخصیص SDR این است که کشورهای ثروتمند بیشتر از کشورهای فقیر دریافت میکنند.
به عبارت دیگر، کشورهایی که بیشترین نیاز به کمک مالی و پشتیبانی را دارند، ذینفعان اصلی اس دی آر نیستند. در عوض، کشورهایی مانند آمریکا که میتواند پول خود را چاپ کند، و چین که چندین تریلیون دلار ذخیره دارد، بیشترین منفعت را بردهاند.
ارزش حق برداشت مخصوص چقدر است؟
ارزش یک حق برداشت روزانه محاسبه میشود و بر اساس وزن ارزهایی است که سبد Special Drawing Rights را تشکیل میدهند: دلار آمریکا (۴۱.۷۳ درصد)، یورو (۳۰.۹۳ درصد)، یوان چین (۱۰.۹۲ درصد)، ین ژاپن (۸.۳۳ درصد) و پوند استرلینگ (۸.۰۹ درصد). ارزش SDR با جمع کردن ارزش این ارزها به دلار آمریکا به دست میآید.
جمع بندی
در این مقاله به سوال شما (حق برداشت مخصوص چیست؟) پاسخی کامل و جامع دادیم و آموختیم که اس دی آر یک نوع دارایی بینالمللی است که توسط صندوق بینالمللی پول برای تقویت و حفظ ثبات اقتصاد جهانی ایجاد شده است.
ارزش اس دی آر از یک سبد وزندار ارزهای بزرگ دنیا محاسبه میشود و این ارزش روزانه بهروز میشود. این ها نقش مهمی در حفظ ثبات اقتصاد جهانی دارند.
با این حال، این سیستم نیز معایب و چالشهایی دارد. از جمله اینکه تخصیص آنها ممکن است به نفع کشورهای ثروتمندتر باشد و برخی کشورهای کمتر توسعهیافته کمتر برخوردار شوند.
کسانی که در بازار فارکس فعالیت میکنند، باید با مفهوم و کارکرد Special Drawing Rights آشنا باشند. زیرا این میتواند در درک بهتر بازارهای بینالمللی کمک کند. در نتیجه، ثبت نام در فارکس و پیگیری نزدیک ارزش SDR میتواند برای معاملهگران فارکس مفید باشد.
پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله What is the SDR را از سایت INTERNATIONAL MONETARY FUND بخوانید
دیدگاهتان را بنویسید